- Praca zdalna de lege lata i de lege ferenda — zmiana miejsca wykonywania pracy czy nowa koncepcja stosunku pracy? Część 2 (3-10)
Część 2 artykułu jest poświęcona perspektywom uregulowania pracy zdalnej w kodeksie pracy. Autor prezentuje pogląd, że de lege ferenda istotą pracy zdalnej jest jej umiejscowienie w domu, czyli w sferze prywatnej pracownika. Jego zdaniem z teoretycznoprawnego punktu widzenia praca w zakładzie pracy oraz praca w domu mogą stać się równorzędnymi wariantami stosunku pracy. Celowe jest zatem nowe spojrzenie na koncepcję stosunku pracy, przy czym pożądana byłaby nowelizacja art. 22 k.p. oraz art. 29 k.p. pod kątem uwzględnienia charakteru pracy na odległość. Możliwość wykonywania pracy w domu powinna stać się istotnym elementem umowy o pracę. Autor opowiada się za szerokim zakresem przedmiotowym pracy zdalnej. Na gruncie kodeksu pracy pracodawcy i pracownikowi powinien przysługiwać szeroki margines swobody w kwestii uzgadniania warunków wykonywania pracy zdalnej. Część 1 artykułu, opublikowana w poprzednim numerze PiZS, była poświęcona analizie pracy zdalnej de lege lata na gruncie ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych. Autor przedstawił przepisy o pracy zdalnej oraz ich kolejne nowelizacje. Omówił kompetencje pracodawcy dotyczące wprowadzenia pracy zdalnej, przesłanki jej wykonywania, zakres przedmiotowy, a także prawa i obowiązki stron stosunku pracy.
- Staż pracy czy staż zatrudnienia? Reakcja na zmiany rynku pracy (11-17)
Na rynku pracy zachodzą obecnie daleko idące zmiany w zakresie jego struktury. Coraz silniejsze są trendy odchodzenia od zatrudnienia pracowniczego na rzecz innych podstaw prawnych wykonywania pracy. Dane statystyczne pokazują przede wszystkim wzrost liczby umów cywilnoprawnych oraz tzw. samozatrudnienia. Jest to stan zdecydowanie odmienny od tego, który funkcjonował w okresie, gdy było kodyfikowane polskie prawo pracy. Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie, czy konstrukcje, które swoimi korzeniami często sięgają lat 70. ubiegłego wieku, nadal spełniają swoje założenia aksjologiczne. Autor pokazuje na przykładzie analizy konstrukcji stażu pracy, a zwłaszcza jak pojęcie to jest zazwyczaj rozumiane na gruncie przepisów i jak staż wpływa na sytuację pracowników, że ustawodawca powinien bardziej zdecydowanie reagować na aktualną rzeczywistość społeczno-gospodarczą lub ewentualnie podejmować skuteczne kroki w celu kształtowania jej w sposób pożądany.
- O zakazie z art. 52 § 2 kodeksu pracy w ujęciu przedmiotowym (18-23)
Zakaz rozwiązania umowy o pracę po upływie miesiąca od uzyskania przez pracodawcę wiadomości o przyczynach je uzasadniających został oparty na złożonej zależności. Z jednej strony stanowi gwarancję dla pracownika, z drugiej zakłada, że pracodawca w dostateczny sposób pozna okoliczności nagannego zachowania pracownika. Zależność ta jest przyczyną licznych kontrowersji. Powoduje, że wypracowanie jednolitego wzorca interpretacyjnego jest znacznie utrudnione.
- Zakres legitymacji procesowej inspektora pracy z art. 631 kodeksu postępowania cywilnego (24-31)
Celem artykułu jest analiza zakresu legitymacji procesowej inspektora pracy w sprawach o ustalenie z art. 631 k.p.c., który to problem jest sporny zarówno w literaturze jak i praktyce. Autorka przedstawia rozbudowaną argumentację na poparcie tezy, że inspektor pracy nie jest uprawniony do wytaczania powództw o ustalenie treści stosunku pracy ani faktów prawotwórczych z nim związanych. Koncentruje się zwłaszcza na wykazaniu braku interesu prawnego inspektora w takim ustaleniu, przy założeniu, że wykazanie interesu prawnego stanowi przesłankę każdego powództwa o ustalenie (art. 189 k.p.c.).
- Kontrola przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych prowadzonej działalności gospodarczej w kontekście weryfikacji podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz wysokości świadczeń z tego tytułu (w świetle najnowszego orzecznictwa Sądu Najwyższego) (32-42)
Artykuł dotyczy prowadzonej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych kontroli działalności gospodarczej w kontekście weryfikacji podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe oraz wysokości świadczeń z tego tytułu. Wydawało się, że zagadnienie to zostało przesądzone w uchwale składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z 21 kwietnia 2010 r., II UZP 1/10. Jednak ostatnie orzecznictwo, a w szczególności wyroki z 5 września 2018 r., I UK 208/17 oraz z 17 października 2018 r., II UK 301/17 i II UK 302/17, zdaje się wskazywać, że problem ten wcale nie stracił na aktualności. Celem artykułu jest krytyczna analiza najnowszego orzecznictwa Sądu Najwyższego z omawianego zakresu, przede wszystkim w kontekście zmian normatywnych, jakie nastąpiły po wydaniu uchwały II UZP 1/10.
- Praca tymczasowa — obowiązek zapobiegania stosowaniu kolejnych okresów skierowania (43-45)
W wyroku z 14 października 2020 r. w sprawie C-681/18, JH przeciwko KG, Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej po raz pierwszy dokonał wykładni art. 5 ust. 5 dyrektywy 2008/104 w sprawie pracy tymczasowej. Zdaniem Trybunału przepis ten należy interpretować w ten sposób, że nie stoi na przeszkodzie ustawodawstwu krajowemu, w którym nie ograniczono liczby kolejnych okresów skierowania, jakie ten sam pracownik tymczasowy może ukończyć w tym samym przedsiębiorstwie użytkowniku, oraz nie uzależniono zgodności z prawem korzystania z pracy tymczasowej od wskazania powodów o charakterze technicznym lub związanych z wymogami produkcji lub organizacji lub z zastępstwem uzasadniających to korzystanie. Z drugiej strony przepis ten należy interpretować w ten sposób, że stoi na przeszkodzie niepodejmowaniu przez państwo członkowskie jakiegokolwiek środka w celu zachowania tymczasowego charakteru pracy tymczasowej oraz uregulowaniu krajowemu, w którym nie przewidziano jakiegokolwiek środka zmierzającego do uniknięcia stosowania kolejnych okresów skierowania tego samego pracownika tymczasowego do tego samego przedsiębiorstwa użytkownika w celu obejścia przepisów dyrektywy 2008/104 jako całości.
- Wygaśnięcie stosunku pracy ex lege w warunkach reorganizacji pracodawcy z sektora administracji publicznej — najnowsze orzecznictwo (46-50)
Reorganizacjom w sektorze publicznym od dawna towarzyszyła instytucja wygaśnięcia z mocy prawa stosunków pracy pracowników w nim zatrudnionych. Stanowiła ona przy tym przedmiot analiz nie tylko doktryny prawa pracy, ale także orzecznictwa sądowego, w tym orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego. Ostatnimi czasy ustawodawca sięga do tej instytucji szczególnie często. Zarazem towarzyszy temu taki sposób wykorzystania jej w praktyce, który budzi wątpliwości z punktu widzenia zachowania standardów obowiązujących w prawie pracy w odniesieniu do trwałości stosunku pracy i zakazu arbitralnego doboru pracowników do zwolnienia. Niniejsze opracowanie jest poświęcone orzecznictwu Sądu Najwyższego dedykowanemu tej problematyce.
- Pracownik na kwarantannie (51)
- Przegląd Dzienników Ustaw z 2020 r. od poz. 1726 do poz. 1930 (52-53)
- Recenzja książki Gertrudy Uścińskiej Prawo ubezpieczeń społecznych. Zasady, finansowanie, organizacja (54-55)
Praca i Zabezpieczenie Społeczne - cały wykaz