Chlorowce w wodach słonych i solankach odprowadzanych z kopalń węgla kamiennego do zlewni górnej Odry W artykule przedstawiono wyniki kompleksowych badań zawartości chlorowców (Cl, Br, I, F) w wodach słonych i solankach odprowadzanych z kopalń do zlewni górnej Odry. Największe ilości jonu chlorkowego stwierdzono w wodach odprowadzanych z kopalń: "Dębieńska", "Knurów-Szczygłowice" ruch Knurów i "Sośnica-Makoszowy" ruch Sośnica, natomiast bromu i jodu w solankach z kopalń: "Budryk", Dębieńsko" i "Sośnica-Makoszowy" ruch Sośnica. W wodach tych ponad dwudziestokrotnie przekroczona jest największa dopuszczalna zawartość jonu chlorkowego określona w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie warunków, jakie należy spełniać przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego. Zawartości chlorowców (I, F) kwalifikowałyby te wody do wód leczniczych.
Bezpieczeństwo i higiena pracy przy modernizacji maszyn i urządzeń użytkowanych w podziemnych wyrobiskach zagrożonych wybuchem (Część II) Ważnymi zagadnieniami dla prawidłowego użytkowania wyrobów po modernizacji w warunkach podziemnego zakładu górniczego są zadania projektanta przy definiowaniu nowych funkcji dla maszyn i urządzeń oraz dobór środków technicznych, koniecznych do przeprowadzenia modernizacji. Ocena zgodności wyrobu z wymaganiami technicznymi oraz zgodne z prawem wprowadzenie wyrobu po modernizacji do użytkowania, służą zapewnieniu wymaganego poziomu bezpieczeństwa. Określenie zasad modernizacji maszyn i urządzeń wraz ze wskazaniem schematów postępowania stanowią wytyczne postępowania przy projektowaniu zmian, realizacji samego procesu modernizacji i - w konsekwencji - wdrażaniu maszyn i urządzeń po modernizacji do użytku w wyrobiskach zagrożonych wybuchem. Analiza przedstawionych zasad modernizacji maszyn i urządzeń służy sformułowaniu ogólnych wytycznych modernizacji maszyn i urządzeń.
Zwiększenie bezpieczeństwa przy stosowaniu strzemion obudowy górniczej W artykule omówiono problemy stosowania strzemion obudowy górniczej w warunkach przekroczenia naprężeń granicznych w śrubach. Podano przykłady wystąpienia rozerwań śrub oraz określono główne przyczyny ich powstawania. Analiza energii występującej przy zerwaniu śruby strzemienia wykazała wyzwalanie się dużej prędkości przemieszczania się zerwanej części śruby z nakrętką do wyrobiska. Dla bezpiecznego stosowania strzemion, koniecznym zatem jest konstrukcyjne zabezpieczenie śrub strzemion przed dynamicznym rozerwaniem i odrzutem. Na bazie doświadczeń opracowano nowe rozwiązania tzw. bezpieczników ograniczających możliwość dynamicznego przemieszczania się zerwanej śruby do wyrobiska. zaprezentowane zostały wyniki badań stanowiskowych, bezpieczników cięgnowych i jarzmowych, które wykazały ich dużą skuteczność.
Półmaski filtrujące - ryzyko wprowadzenia na rynek górniczy wyrobu niespełniającego warunków bezpiecznego stosowania w atmosferach zagrożonych wybuchem (Komunikat) Środki ochrony indywidualnej stosowane w górnictwie w atmosferze zagrożonej wybuchem powinny spełniać wymogi ujęte w § 670 rozporządzenia Ministra Gospodarki w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego w podziemnych zakładach górniczych, to znaczy nie mogą być źródłem iskry lub łuku elektrycznego spowodowanych elektrycznością statyczną lub uderzeniem. Praktyka wykazała, że jeżeli zamawiający nie sformułuje odpowiednio wymagań, producent może w dobrej wierze dostarczyć półmaski filtrujące wyposażone w elementy konstrukcyjne wykonane ze stopów aluminium, które mogą być źródłem iskry. W artykule przedstawiono obowiązujący stan prawny w zakresie bezpiecznego stosowania środków ochrony indywidualnej w wyrobiskach górniczych, a także opisano przykład wprowadzenia tego typu wyrobu do stosowania. Zaproponowano również sposób redagowania wymagań, uniemożliwiający zaistnienie takiej sytuacji.
Zygmunt Malawski - pierwszy prezes Wyższego Urzędu Górniczego w Katowicach
