- Deklarowane powody nieoszczędzania na emeryturę w świetle ogólnopolskich badań ankietowych
Trwale niska stopa oszczędności gospodarstw domowych przy wczesnej dezaktywizacji zawodowej oznaczają w warunkach polskiego powszechnego systemu emerytalnego ubóstwo w okresie starości. Artykuł podejmuje temat nieoszczędzania na cel emerytalny przez Polaków, w oparciu o dane badania Zakładu Ubezpieczeń Społecznych „Wiedza i postawy wobec ubezpieczeń społecznych”. Dzięki zastosowaniu statystyk deskryptywnych i binarnej regresji logistycznej odpowiadamy na pytania o częstość występowania zjawiska i jego determinanty. Na emeryturę nie oszczędza 75% Polaków, z czego ok. 2/3 z powodów finansowych (braku lub niewystarczającego dochodu). Wśród statystycznie istotnych determinant znalazły się dochód na osobę oraz strategia wydatkowania w gospodarstwie domowym, historia zatrudnienia, wiedza o systemie emerytalnym oraz wybrane zmienne światopoglądowe. Nieistotne zaś okazały się m.in. charakterystyki demograficzne, typ kontraktu na rynku pracy, zaufanie do systemu emerytalnego czy poglądy co do opiekuńczej roli państwa. Po części wynika to z powszechności zjawiska, po części zapewne ze złożoności ludzkich motywacji. Niezależnie od powyższego, bez istotnej zmiany wzorców, ryzyko masowego ubóstwa bardzo rośnie, podczas gdy rosnąca mediana wieku wyborców będzie wywierać na polityków presję doraźnych rozwiązań.
- Szacunek wysokości przyszłej emerytury matki dziecka z niepełnosprawnością aktywnej zawodowo i emerytury matki pobierającej świadczenie pielęgnacyjne
Matka decydująca się na całkowitą rezygnację z pracy na rzecz opieki nad dzieckiem z niepełnosprawnością otrzymuje świadczenie pielęgnacyjne. Od wysokości tego świadczenia są naliczane składki na ubezpieczenie emerytalne, jednak podstawa naliczania jest niższa niż w przypadku matki, która jest aktywna zawodowo. Również czas naliczania składek jest krótszy. W artykule zostały przedstawione szacunki wysokości emerytury dla matki, która była aktywna zawodowo oraz dla matki, która była bierna zawodowo. W przypadku matki pracującej, na koniec roku 2021 wysokość emerytury cząstkowej wyniesie 793,68 zł, zaś dla matki niepracującej 355,64 zł, co stanowi odpowiednio 63% oraz 28% emerytury minimalnej w roku 2021. Emerytura po osiągnięciu 60 lat wyniesie 3691,26 zł dla matki pracującej oraz 930,56 zł dla matki niepracującej, co stanowi odpowiednio 191% oraz 48% emerytury minimalnej w 2043 r., prognozowanej w wysokości 1935,34 zł, co oznacza, iż państwo (zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami) podwyższy emeryturę matki niepracującej do minimalnej wysokości. Kwota świadczenia pielęgnacyjnego, kwota emerytury oraz dopłaty do emerytury matki biernej zawodowo to są koszty, które pokrywa państwo. Biorąc to pod uwagę oraz fakt, że aktywność zawodowa jest czynnikiem wspierającym jakość życia rodzin z osobą niepełnosprawną, należałoby przedsięwziąć kroki, by umożliwić podjęcie pracy matce opiekującej się dzieckiem z niepełnosprawnością. W artykule oszacowano również poziom emerytury według scenariusza pesymistycznego oraz optymistycznego.
- Rola podmiotów ekonomii społecznej w obszarze zatrudnienia i rynku pracy w polskiej gospodarce. Przyczynek
Podmiotom ekonomii społecznej przypisuje się trzy podstawowe funkcje w życiu społeczno-gospodarczym: społeczną, gospodarczą oraz polityczną. Celem niniejszego artykułu jest próba analizy gospodarczej roli podmiotów ekonomii społecznej w Polsce. Główny wniosek, wynikający z analizy, mówi, że podmioty ekonomii społecznej odgrywają marginalną rolę w polskiej gospodarce. Przy tym, mają niewielkie znaczenie w obszarze zatrudnienia i rynku pracy. Ze względu na ograniczone ramy artykułu analiza skupia się z konieczności na wybranych aspektach i dziedzinach aktywności gospodarczej podmiotów ekonomii społecznej. Dlatego artykuł nie stanowi kompleksowego opracowania tematu, a raczej przyczynek do dalszej dyskusji i pogłębionych rozważań. W pierwszej części pracy zostało przedstawione pojęcie ekonomii społecznej, jej podmioty oraz funkcje. Druga część poświęcona jest próbie nakreślenia roli gospodarczej, jaką podmioty ekonomii społecznej odgrywają w polskiej gospodarce. Najpierw omówione zostały dane statystyczne na temat rozmiarów sektora ekonomii społecznej, jego roli w obszarze zatrudnienia i rynku pracy, wielkości i źródeł przychodów oraz koniunktury. W końcowej części artykułu została nakreślona – na tyle, na ile pozwoliła dopuszczalna objętość pracy – specyfika podmiotów ekonomii społecznej jako organizacji gospodarczych oraz bariery w ich rozwoju.
- Wartości progu interwencji socjalnej oraz wsparcia dochodowego rodzin i ich rola w polskiej polityce społecznej
W tym artykule uwaga koncentruje się na dwóch zasiłkach w polityce społecznej: świadczeniach z systemu pomocy społecznej oraz świadczeniach rodzinnych. Cechą wspólną ich obu jest test dochodowy. Granice dochodowe weryfikowane są w sposób merytoryczny w oparciu o szacunki dokonane metodą koszykową. Chodzi o wyznaczanie tą metodą dwóch kategorii: progu interwencji socjalnej (PIS) dla pomocy społecznej oraz wsparcia dochodowego rodzin (WDR) dla świadczeń rodzinnych. Celem artykułu jest przedstawienie wyników badań nad weryfikacją tych modeli, zakończonych w pierwszych miesiącach 2021 r. w porównaniu z wartościami z badania sprzed trzech lat, na tle wydatków ubogich gospodarstw domowych (I oraz II grupa kwintylowa). Przy tej okazji poddano analizie rolę, jaką te wskaźniki odgrywały w polityce społecznej lat 2004–2022. Posłużyło temu porównanie szacunków wartości PIS i WDR z faktycznie stosowanymi kryteriami dochodowymi dającymi dostęp do tych świadczeń. Rok 2022 to okres szybkiego wzrostu inflacji, dawno niespotykanej w Polsce i Europie. Możliwe jest, że progi interwencji socjalnej szybko staną się niższe od corocznie szacowanego minimum egzystencji. W tej sytuacji w Radzie Dialogu Społecznego może paść propozycja przyspieszenia oszacowania progów PIS i WDR, by szybciej dostosować kryteria dochodowe. Podejście władz do tego problemu może się okazać testem, na ile utrzyma się trend prosocjalny w dostępnie do tych świadczeń, a na ile będziemy świadkami jego odwrotu.
- Minimum socjalne w pierwszym kwartale 2022 r.
Artykuł przedstawia szacunki minimum socjalnego dla warunków panujących w pierwszym kwartale 2022 r. Uwzględniają one zakres i sposób zaspokojenia potrzeb przy tzw. typowych uwarunkowaniach. Z uwagi na brak danych o zmianach w konsumpcji gospodarstw w 2022 r. nie wzięto jeszcze pod uwagę szczególnych warunków COVID-19. Gdy będą one znane i zajdzie potrzeba zmiany założeń modelu, wartość minimum socjalnego za ten okres można będzie oszacować na nowo. Warunki zewnętrzne były w miarę dobre: stopa bezrobocia rejestrowanego w marcu wynosiła 5,4% (podobnie jak w grudniu ub. r.), przeciętne wynagrodzenie wyniosło 6 665,64 zł (wzrost o 0,3% w relacji do danych z grudnia), inflacja w I kwartale wyniosła 3,8%. Wartości minimum socjalnego wzrosły w wyższym stopniu od inflacji. Było to od 3,9% (w 3-osobowym gospodarstwie z dzieckiem młodszym) do 4,9% (w gospodarstwie dwóch osób w wieku emeryckim). Wzrost wydatków na żywność kształtował się w granicach 6,4–6,7%, przy wskaźniku CPI dla tej grupy o wartości 4,6%. Wzrost wydatków na użytkowanie mieszkania i źródła energii wynosił od 4,2% do 4,5% w zależności od wielkości gospodarstwa, przy wyższej dynamice CPI dla tej grupy (7,7%). Natomiast dynamika kosztów wyposażenia mieszkań (4,4–6,4%) była wyższa od wartości wskaźnika CPI dla tej grupy (2,3%).
Polityka Społeczna - cały wykaz