Płaca (2) W teorii i praktyce prawa pracy problematyka prawna płacy jest ograniczona do pracowniczego zatrudnienia i nie uwzględnia związku płacy z finansowaniem zabezpieczenia społecznego oraz wydatkami budżetu na cele społeczne. Prowadzona jest polityka zatrudnienia taniego z punktu widzenia interesu pracodawcy, co narusza konstytucyjną normę demokratycznego państwa prawnego urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej i zasadę ustroju opartego na społecznej gospodarce rynkowej. Zdaniem autora potrzebne jest nowe ujęcie płacy - jako kategorii prawnej obejmującej wszystkie formy zatrudnienia oraz płacową (składkową i podatkową) daninę w konstrukcji płacowego obowiązku o mieszanym charakterze publiczno-prywatnym.
Studia i opracowania
Agencje zatrudnienia po nowelizacji ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (9) 14 marca br. Sejm RP uchwalił ustawę o zmianie ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy oraz niektórych innych ustaw. Celem artykułu jest ogólna charakterystyka nowych regulacji dotyczących agencji zatrudnienia, próba ich oceny, a w konsekwencji sformułowanie propozycji de lege ferenda. Nowelizacja ustawy o promocji zatrudnienia w odniesieniu do tych podmiotów obejmuje trzy główne obszary dotyczące: kwestii proceduralnych związanych z wpisem do rejestru podmiotów prowadzących agencje zatrudnienia, obowiązków związanych z prowadzeniem działalności przez agencja zatrudnienia i zadań, jakie podmioty te realizują na rynku pracy. Nowe rozwiązania prawne obejmujące agencje zatrudnienia zaczęły obowiązywać 27 maja 2014 r.
Pracowniczy obowiązek dbałości o dobro pracodawcy - sprawozdanie z konferencji (17)
Wykładnia i praktyka
Kwalifikacje godzin pracy lekarzy pełniących dyżury medyczne (20) Pracodawca określając w harmonogramie pracy normalne godziny pracy oraz godziny dyżuru medycznego nie tylko wyznacza czas pracy lekarza, ale także kwalifikuje jego godziny pracy. Kwalifikacje godzin pracy lekarza pełniącego dyżury medyczne wiążą się z kwalifikacjami wynagrodzenia za pracę. Umówione wynagrodzenie przysługuje lekarzowi za wykonane normalne godziny pracy. Lekarz pełniący dyżury medyczne nie nabywa prawa do wynagrodzenia za nieprzepracowane normalne godziny pracy. Część umówionego wynagrodzenia odpowiadająca takim godzinom stanowi świadczenie nienależne za czas niewykonywania prac. Część zasadniczego wynagrodzenia miesięcznego wypłaconego za czas niewykonywania pracy może zostać zaliczona na poczet należnego lekarzowi wynagrodzenia normalnego za godziny dyżuru medycznego dopełniające umówiony (nominalny) wymiar czasu pracy.
Ruchomy czas pracy (25) Od kliku miesięcy obowiązują nowe przepisy dotyczące czasu pracy. Ich wprowadzenie miało na celu umożliwienie elastycznego zarządzania czasem pracy. Jedną z ważnych nowych regulacji jest możliwość wprowadzenia ruchomego czasu pracy. Autor analizuje tę nową instytucję prawa pracy w kontekście dotychczasowych uregulowań kodeksu pracy. Ponadto omawia tryb wprowadzania ruchomego czasu pracy.
Prawo do wynagrodzenia gwarancyjnego w świetle wybranych przepisów dotyczących czasu pracy (29) W artykule podjęty został temat prawa pracowników do wynagrodzenia w sytuacji gdy za pełnienie dyżuru lub pracę w określone dni pracownik otrzymuje czas lub dzień wolny. Wówczas ilość czasu pracy w danym okresie rozliczeniowym ulega zmniejszeniu, co rodzi pytanie o wynagrodzenie za czas nieprzepracowany. Z jednej strony brakuje bowiem w przepisach wyraźnej gwarancji zachowania prawa do wynagrodzenia, z drugiej trudne do zaakceptowania jest, że pracownik realizujący polecenia pracodawcy narażony jest na utratę części wynagrodzenia. Zdaniem autora pierwszeństwo należy przyznać wykładni systemowej i funkcjonalnej, a tym samym opowiedzieć się za prawem pracownika do wynagrodzenia za czas nieświadczenia pracy w takich okolicznościach.
Z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej
Macierzyństwo zastępcze a prawo do urlopu macierzyńskiego (34) W artykule przedstawiono dwa wyroki Trybunału z dnia 18 marca 2014 r. wydane w sprawach C-167/12 i C-363/12. W obu wyrokach poruszono kwestię tzw. macierzyństwa zastępczego, w ramach którego dziecko poczęte w wyniku sztucznego zapłodnienia rodzi surogatka. Wnioski o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym w obu sprawach zostały przedstawione w toku sporu pomiędzy pracownicą korzystającą z macierzyństwa zastępczego a pracodawcą, który odmówił udzielenia jej urlopu macierzyńskiego (lub adopcyjnego). Głównym problemem obu spraw było zatem ustalenie, czy pracownica sprawująca opiekę nad dzieckiem, które zostało urodzone przez matkę zastępczą, może wywodzić roszczenie o udzielenie urlopu macierzyńskiego z przepisów prawa Unii Europejskiej. W tym zakresie prezentowane orzeczenia obrazują złożoność problemów prawnych i etycznych, jakie wiążą się z medycznie wspomaganym macierzyństwem.
Z orzecznictwa Sądu Najwyższego
Przesłanki obowiązku zwrotu przez pracownika kwot uzyskanych od pracodawcy na podstawie prawomocnego wyroku jako świadczenia nienależnego (38) W praktyce sądowej nadal aktualna jest problematyka bezpodstawnego wzbogacenia. Z zagadnieniem tym wiążą się w szczególności sytuacje, w których odpada podstawa świadczenia uzyskanego przez pracownika od pracodawcy na podstawie prawomocnego wyroku w następstwie wzruszenia go w postępowaniu kasacyjnym. Artykuł omawia najnowsze orzecznictwo Sądu Najwyższego, w którym doprecyzowano kiedy i w jakich przypadkach pracownik jest obowiązany do zwrotu pracodawcy zasądzonych i wypłaconych świadczeń.
