- Artykuły
- Partycypacja własnościowa pracowników
Partycypacja pracownicza jest realizowana na wielu płaszczyznach. Dokonuje się nie tylko w prostych formach informacyjnych. Niejednokrotnie pracownikom są przyznawane uprawnienia oddziałujące na sferę własności pracodawcy. Związki takie mogą występować m.in. ze względu na możliwość podejmowania przez pracowników wiążących pracodawcę decyzji skutkujących ograniczeniem jego samodzielności. Własnościowy wymiar partycypacji polega również na włączeniu pracowników w podział uzyskiwanego zysku czy uczynieniu z pracowników właścicieli swojego pracodawcy lub środków produkcji. Autor wskazuje, że odnalezienie w sobie partnerów przez strony stosunku pracy poprzez budowanie wspólnoty zakładu pracy przyczynia się do jego rozwoju.
- Stosunek pracy – zagadnienia podstawowe (część 2): kontraktowa czy deliktowa odpowiedzialność pracodawcy?
Jeśli przyjąć, że istota modelowo ujętej odpowiedzialności kontraktowej sprowadza się do obowiązku pokrycia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, gdzie regulacje prawne w tym zakresie są w zasadzie „skąpe” – pojawia się kwestia, jak traktować w prawie pracy występujące przypadki bardzo szczegółowej prawnej regulacji zasad odpowiedzialności pracodawcy. Autorka stawia tezę, że w kontekście prawnego charakteru umowy o pracę i całokształtu unormowania stosunku pracy reżim odpowiedzialności kontraktowej w pewnym sensie idzie w „poprzek” wizji odpowiedzialności pracodawczej, i podejmuje próbę odpowiedzi na pytanie: czy w przedmiotowym zakresie nie wchodzi w rachubę możliwość zastosowania reguł odpowiedzialności deliktowej. Przedmiotem pierwszej części artykułu, opublikowanej w numerze 6/2019, była kwestia, czy kontrowersje wobec monistycznej bądź dualistycznej koncepcji stosunku pracy są rzeczywiście aktualne.
- Zgoda pracownika jako instrument kształtowania jego sytuacji prawnej
Ustawodawca posługuje się niekiedy w regulacjach indywidualnego i zbiorowego prawa pracy konstrukcją zgody. W artykule omówiono trzy wybrane przykłady, w których legalizacja działań pracodawcy odbywa się w ten właśnie sposób. Są nimi: zgoda pracownika jako element procesu organizacji pracy (art. 178 § 2 k.p.), jako instrument dysponowania przez pracownika przysługującym mu prawem (art. 91 § 1 k.p.) i jako element czynności prawnej (art. 42 § 3 k.p.). Dobór przykładów pokazuje, że zgoda pracownika jest działaniem bardzo różnorodnym zarówno co do konstrukcji, znaczenia, jak i formy. Ustawodawca zakłada, że zgoda jest realizacją swobody decyzji podmiotu, który jej udziela. Jednak w procesie udzielania zgody nie można wykluczyć celowego działania pracodawcy zmierzającego do wymuszenia jej na pracowniku. Zgoda pracownika jest bowiem nie tylko kategorią prawną, ale też zachowaniem uwarunkowanym psychologicznie. Brak równorzędności w relacji zachodzącej między podmiotami podważa założenie, że zgoda jest ugruntowana w swobodzie decyzji podmiotu, który jej udziela. Można zatem krytycznie oceniać zgodę jako instrument, za pomocą którego ustawodawca pozwala pracownikowi na kształtowanie jego własnej sytuacji prawnej, i zastanawiać się, czy we wszystkich przypadkach, w jakich ustawodawca po niego sięga, korzyści wynikające z istnienia takiej możliwości przewyższają zagrożenia, jakie mogą w związku z nią powstać.
- Studia i opracowania
- Pracownicze plany kapitałowe (PPK) – ratunek dla polskiego systemu emerytalnego?
Autorka przedstawia założenia i cechy pracowniczych planów kapitałowych, które w opinii polskiego ustawodawcy mają stworzyć rzeczywistą możliwość zebrania odpowiednich oszczędności na czas po osiągnięciu wieku emerytalnego, zapewniających dostani poziom życia. Analizuje koszty PPK dla osoby zatrudnionej, podmiotu zatrudniającego, a także państwa. Na tym tle podejmuje próbę oceny wprowadzonego przez ustawodawcę sposobu oszczędzania na okres po zaprzestaniu działalności zawodowej.
- Wykładnia i praktyka
- Status prawny uczelni w świetle ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy
Status prawny wyższej uczelni w świetle ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy jest bardzo złożony. Zależy w szczególności od tego, czy uczelnia jest uczelnią publiczną, czy niepubliczną oraz czy prowadzi (w ramach dopuszczonych przez ustawę o szkolnictwie wyższym i nauce) działalność gospodarczą. Przekłada się to na znaczne zróżnicowanie poziomu ochrony udzielanej pracownikom uczelni w razie niewypłacalności pracodawcy. Autorka dokonuje krytycznej analizy obowiązującej regulacji, ze szczególnym uwzględnieniem jej zgodności z prawem europejskim.
- O zbiegu roszczeń z art. 45 i art. 49 kodeksu pracy
Autor omawia relacje między przepisami art. 49 i art. 45 § 1 i 2 k.p. odnoszącymi się do wadliwości oświadczeń woli o wypowiedzeniu umowy o pracę na czas nieokreślony. Przede wszystkim rozważa, czy można mówić o zbiegu roszczeń o wynagrodzenie za wymagany okres wypowiedzenia (art. 49 k.p.) oraz o odszkodowanie z tytułu nieuzasadnionego wypowiedzenia umowy o pracę (art. 45 § 1 k.p.), czy też prawidłowa wykładnia tych przepisów powinna prowadzić do wniosku, że w przypadku ich zbiegu stosuje się tylko jeden z nich, a tym samym pracownikowi przysługuje jedno z przewidzianych w tych przepisach roszczeń.
- Niedopełnienie obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne jako zachowanie sprawcze czynu zabronionego z art. 218 § 1a kodeksu karnego
Zgodnie z ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych z momentem zawiązania stosunku pracy pracownik podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu i wypadkowemu. Uprawnienia wynikające ze stosunku ubezpieczenia społecznego stanowią przedmiot prawnokarnej ochrony przewidzianej przez przepisy rozdziału XXVIII kodeksu karnego. Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie, czy niedopełnienie obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne mieści się w zakresie penalizowanych przez art. 218 § 1a k.k. zachowań sprawczych.
- Z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej
- Przeniesienie usług finansowych a przejście zakładu pracy na nowego pracodawcę
Trybunał Sprawiedliwości UE 8 maja 2019 r. wydał wyrok w sprawie C-194/18, Jadran Dodič przeciwko Banka Koper, Alta Invest, zgodnie z którym przejęcie instrumentów finansowych na podstawie umowy, do której zawarcia zobowiązuje ustawodawstwo krajowe, nawet gdy klienci przedsiębiorstwa mogą swobodnie decydować o niepowierzaniu nowemu przedsiębiorstwu zarządzania swoimi papierami wartościowymi na giełdzie, może stanowić przejęcie przedsiębiorstwa albo części przedsiębiorstwa, jeśli zostanie wykazane przejęcie klientów.
- Z orzecznictwa Sądu Najwyższego
- Warunki zatrudnienia po powrocie z urlopu rodzicielskiego (macierzyńskiego) – najnowsze orzecznictwo
Autorka przedstawia judykaturę Sądu Najwyższego odnoszącą się do wykładni art. 183 kodeksu pracy, uwzględniając jej najnowsze trendy.
- Zdaniem Państwowej Inspekcji Pracy
- Świadectwo pracy – ciąg dalszy
- Nowe przepisy
- Przegląd Dzienników Ustaw z 2019 r. od pozycji 1189 do pozycji 1421
- Przegląd wydawnictw
- Jerzy Wratny: Fenomen partycypacji pracowniczej w nurcie przemian stosunków pracy
Praca i Zabezpieczenie Społeczne - cały wykaz