- Projekt nowej ustawy o sporach zbiorowych. Analiza krytyczna
Przyjęta na początku lat 90-tych XX wieku ustawa o rozwiązywaniu sporów zbiorowych nie odpowiada już na wyzwania rynku pracy. Dlatego też konieczność zmiany przepisów od wielu lat jest wskazywana zarówno przez partnerów społecznych, przedstawicieli nauki, jak i mediatorów. Jednak podejmowane do tej pory próby nowelizacji przepisów, w tym zwłaszcza prace Komisji Kodyfikacyjnych Prawa Pracy z lat 2002–2007 oraz 2016–2018, nie przyniosły efektów. Dlatego też, mając głównie na celu zachowanie pokoju społecznego, rząd przedstawił propozycję nowej ustawy o sporach zbiorowych. I właśnie ocena najważniejszych przepisów tej ustawy jest przedmiotem niniejszego artykułu.
- Moralność socjalna: ujęcie teoretyczne i znaczenie praktyczne
Dostępność świadczeń socjalnych jest określona regulacjami prawnymi funkcjonującymi w danym kraju. Faktyczny zakres korzystania z tych świadczeń jest uzależniony jednak od uwarunkowań kulturowych, w tym przede wszystkim od dominujących norm moralnych. O ile niektóre jednostki (osoby, gospodarstwa domowe) nadużywają świadczeń socjalnych, to inne — przeciwnie — nie korzystają ze świadczeń mimo posiadania ku temu odpowiednich uprawnień. Taki indywidualny stosunek do rozwiązań oferowanych przez państwo opiekuńcze został określony mianem „moralności socjalnej”. W niniejszym artykule podjęto próbę konceptualizacji tego pojęcia. Przedstawiona została jego istota oraz znaczenie praktyczne dla funkcjonowania systemu zabezpieczenia społecznego. Ponadto omówione zostały oba „odchylenia” od optymalnego wykorzystywania świadczeń, czyli korzystanie nadmierne (tzw. nadużycia socjalne) oraz niewystarczające (tzw. indyferencja socjalna).
- Unijna koncepcja racjonalnych usprawnień dla osób z niepełnosprawnościami
Celem artykułu jest analiza aktualnie obowiązujących standardów unijnych w zakresie racjonalnych usprawnień, w tym doprecyzowanie ich charakteru, zakresu i rodzajów. Badania w tym obszarze oparto na dwóch hipotezach. Po pierwsze, zarówno przepisy prawne, jak i orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości UE uznają, że koncepcja racjonalnych usprawnień powinna mieć szeroki, a zarazem elastyczny charakter i stanowi istotny instrument zapewnienia faktycznej równości niepełnosprawnych pracowników. Po drugie mimo obowiązywania unijnych regulacji prawnych odnoszących się do racjonalnych usprawnień, pracodawcy nie zawsze wywiązują się z obowiązku ich wprowadzenia w taki sposób, aby uwzględnić indywidualne potrzeby osób z niepełnosprawnościami. W rezultacie w artykule przedstawiono najpierw unijne ramy prawne obowiązku racjonalnych usprawnień, z uwzględnieniem źródeł prawa pierwotnego i wtórnego oraz ich wzajemnych relacji. Następnie dokonano analizy najistotniejszych rozstrzygnięć Trybunału Sprawiedliwości UE dotyczących tytułowej koncepcji, w tym wydanych w latach 2021–2022. Ostatnia część artykułu koncentruje się na ocenie charakteru prawnego oraz zakresu racjonalnych usprawnień, a także wskazuje ich najbardziej typowe rodzaje i przykłady.
- Rewolucja przemysłowa 4.0, prawo pracy i procesowe prawo pracy 4.0
Artykuł ma na celu analizę korelacji pomiędzy czwartą rewolucją przemysłową, prawem pracy i proceduralnym prawem pracy 4.0. Autorzy przybliżają historiografię pracy, a także wskazują w jaki sposób rewolucja powoduje rzeczywiste i znaczące zmiany strukturalne, zarówno w obszarze prawa materialnego, jak i procesowego prawa pracy. Do opracowania niniejszego artykułu posłużono się metodą dedukcyjną w perspektywie jakościowej oraz wynikami badań literatury przedmiotu.
- Wybrane problemy prawne ochrony danych osobowych uczestników wewnątrzzakładowych postępowań antymobbingowych
W artykule została poruszona problematyka ochrony danych osobowych uczestników wewnątrzzakładowych postepowań antymobbingowych, w tym przede wszystkim danych pozyskanych w sposób wtórny. Analizie prawnej został poddany w szczególności obowiązek informacyjny pracodawcy wobec uczestników wewnątrzzakładowych postępowań antymobbingowych wynikający z art. 14 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE. Autorka dokonuje też wykładni przepisu “art. 15 RODO, gwarantującego osobie, której dane dotyczą, prawo dostępu do danych na jej temat. Analiza dotycząca ochrony uczestników wewnątrzzakładowych postępowań antymobbingowych przeprowadzona została również w kontekście projektowanych zmian w zakresie ochrony sygnalistów. W zakończeniu zostały zawarte kluczowe wnioski de lege lata oraz de lege ferenda płynące z rozważań.
- Urlop na przygotowanie się do egzaminu adwokackiego, komorniczego, notarialnego i radcowskiego oraz na czas trwania takiego egzaminu
Celem niniejszego artykułu jest analiza szczególnego rodzaju urlopów tj. urlopu na przygotowanie się do zawodowego egzaminu adwokackiego, komorniczego, notarialnego, radcowskiego oraz urlopu przeznaczonego na zawodowy egzamin adwokacki, komorniczy, notarialny, radcowski. Ponadto zostały ukazane relacje pomiędzy ustawami szczególnymi a przepisami kodeksu cywilnego i kodeksu pracy wraz z wydanymi rozporządzeniami odnoszącymi się do kodeksu pracy. Zdaniem autora, przepisy dotyczące urlopów stosowanych na podstawie ustaw regulujących zawód adwokata, komornika sądowego, notariusza lub radcy prawnego, nie różnią się między sobą. Różnica dotyczy tylko przepisów dotyczących funkcjonariuszy lub żołnierzy, które w przypadku podejścia do egzaminu radcowskiego przez tych funkcjonariuszy lub wojskowych. Zdaniem autora wszystkie procedury powinny ulec ujednoliceniu.
- Nakaz wykładni ścisłej przepisów prawa ubezpieczeń społecznych – najnowsze orzecznictwo
Realizacja nakazu ścisłej wykładni przepisów prawa ubezpieczeń społecznych w procesie sądowego stosowania prawa (wymiaru sprawiedliwości w tych sprawach) nierzadko napotyka na szereg trudności. Opracowanie zawiera zobrazowanie tych trudności na przykładzie rozstrzygnięć dwóch uchwał składu powiększonego Sądu Najwyższego w sprawach ubezpieczeniowych, przełamujących dotychczasowe utrwalone linie orzecznicze tego Sądu.
- Sprawozdanie z konferencji „Czasowa niezdolność do pracy z powodu choroby”
W dniu 27 października 2022 r. na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Opolskiego odbyła się ogólnopolska konferencja naukowa pt. ,,Czasowa niezdolność do pracy z powodu choroby” zorganizowana, przy współpracy z Oddziałem ZUS w Opolu, przez Katedrę Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Uniwersytetu Opolskiego oraz Dolnośląski Oddział Polskiego Stowarzyszenia Ubezpieczenia Społecznego. W wydarzeniu wzięli udział m.in. przedstawiciele środowiska naukowego, pracownicy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz przedstawiciele zawodów prawniczych. Celem konferencji była analiza teoretycznych oraz praktycznych aspektów instytucji czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby.
Praca i Zabezpieczenie Społeczne - cały wykaz